Orzeszki piniowe

Orzeszki piniowe są miękkie oraz delikatne w smaku a na dodatek bardzo aromatyczne - po ich rozgnieceniu wyraźnie czuć zapach sosny. Są ważnym składnikiem włoskiej kuchni. Bez nich nie przyrządzi się słynnego włoskiego sosu pesto, który składa się także z bazylii, parmezanu, oliwy i czosnku. Wyśmienicie smakują także w innych sosach podawanych do dań np. z makaronami. Stanowią także ciekawe połączenie z łagodnymi serami i jagnięciną. Można je dodawać do ciast, deserów, jako składnik sałatek, zapiekanek, w szczególności tych mięsnych. Ponadto na ich bazie wytwarza się olej oraz miód piniowy. Jedyna wada smacznych orzeszków piniowych to ich dość szybkie jełczenie, dlatego że zawierają aż około 60% tłuszczu, nie warto więc kupować ich na zapas. Ewentualnie można je zamrozić.

„Orzeszki piniowe” (piniole) to, oczywiście, pod względem botanicznym żadne orzechy czy orzeszki, bo wszystkie drzewa szpilkowe należące do obszernej grupy roślin zwanych nagozalążkowymi w ogóle nie wykształciły jeszcze ewolucyjnie zdolności do wytwarza­nia owoców. Nagozalążkowe żadnych owoców nie wykształcają, ale ponieważ w niektórych indywidualnych przypadkach ich nasiona przypominają prawdziwe owoce, w tym orzechy, zwyczajowo tak się je nazywa. Mówimy też o innych nasionach owoce, choć nimi nie są: owoce jałowca (Fructus Juniperi), owoce z miłorzębu (orzeszki miłorzębowe), orzeszki z sosny (Pinus sihestris) czy limby (Pinus cembra). Pinus cembra nie należy mylnie nazywać i kojarzyć z orzeszkami cedrowymi, gdyż z rosyjskiego „кедровые орехи”, to „limbowe orzechy”.

Pinia (charakterystyczna dla krajobrazu śródziemnomorskie­go), to drzewo bardzo wysokie mające dopiero u szczytu szeroką, gę­stą, prawie płaską i poziomo rozpościerającą się niczym parasol koronę. Wykształca igły długie do 20 cm, skręcone, jasnozielone. Szyszki jej dochodzą do 15 cm długości. W jednej szyszce można znaleźć do 100 nasion purpurowo-brązowych, docho­dzących do 2 cm długości, pokrytych twardą skorupką - z tego też względu nazywanych orzeszkami piniowymi. Orzeszki piniowe są często nazywane piniolami lub z włoskiego pinocchio (śmieszny pajacyk z drewna). Pinokio, ze znanej książki Collodiego, został wyrzeźbiony właśnie z pinii.

Szyszki pinii dojrzewają przez trzy lata i dopiero w czwartym roku otwierają się łuski suchej już szyszki, dając dostęp do nasion, czyli pinioli. Piniole są bardzo smaczne a ich smakiem zachwycali się już starożytni Rzymianie i Grecy. Sporządzali z nich słynny marcepan i choć dzisiaj receptury marcepanu są różne w różnych krajach (często jest wytwarzany ze słodkich migdałów), to tylko oryginalny (najprawdziwszy) robiony jest ze zmielo­nych pinioli. Wobec powyższego „Orzeszki piniowe”, to nic innego jak wyłuskane z szyszek, obrane z łusek jadalne nasiona kilkudziesięciu rodzajów sosny (ok. 20 gatunków produkuje nasiona na tyle duże, że ich zbiór jest opłacalny). W Europie najczęściej jest to sosna pinus pinea, która rośnie na północnym wybrzeżu Morza Śródziemnego i na południowym wybrzeżu Morza Czarnego. W/p pinus pinea rodzącą duże, jadalne nasiona można spotkać od Portugalii, poprzez Hiszpanię, południową Francję, Włochy, Grecję, aż do krajów Azji (Rosja, Chiny, Korea). Azjatyckie piniole wydobywane są jednak z innych gatunków drzewa – np. sosny koreańskiej i limby syberyjskiej.

Wartości odżywcze orzeszków piniowych w 100 g: Wartość energetyczna  —  673 kcal; Białko ogółem  —  13,69 g; Błonnik  —  3,7 g; Tłuszcz  —  68,39 g; Węglowodany  —  13,08 g (w tym cukry proste 3,59); Kwasy tłuszczowe: Nasycone  —  4,899 g; Jednonienasycone  —  18,764 g; Wielonienasycone  —  34,071 g; Minerały: Cynk  —  6,45 mg; * Fosfor  —  575 mg; Magnez  —  251 mg; Potas  —  597 mg; Sód  —  2 mg; Wapń  —  16 mg; Żelazo  —  5,53 mg; Witaminy: A  —  29 IU; B6   —  0,094 mg; C  —  0,8 mg; E  —  0,90 mg; ** K  —  34,1 µg; Kwas foliowy  —  34 µg; Niacyna  —  4,387 mg; Ryboflawina  —  0,227 mg; Tiamina  —  0,364 mg; Źródło danych: USDA National Nutrient Database for Standard Reference.

Porady, informacje lub wariacje kulinarne: * Cynk jest szczególnie ważny w diecie mężczyzny, gdyż odgrywa ważną rolę w produkcji testosteronu, tworzeniu spermy i przedłużaniu żywotności plemników. Badania przeprowadzane wśród zdrowych mężczyzn wykazały, że objętość nasienia spada nawet do 30% przy zbyt małym stężeniu cynku w organizmie. Dodatkowo wykazano, że suplementacja (uzupełnienie) diety mężczyzn, u których stwierdzono obniżoną płodność, spowodowała znaczący wzrost liczby plemników. ** Orzeszki piniowe mogą zmniejszyć ryzyko rozwoju raka wątroby. Wszystko dzięki, o czym przekonują naukowcy z Shanghai Cancer Institute, zawartości witaminy E. Badacze porównali jadłospis 267 osób chorych na raka wątroby z menu osób, które nie żałowały sobie diety bogatej w witaminę E. Bogate w witaminę E są także migdały, orzechy ziemne i suszone morele. Badania opublikowane w 2014 roku w magazynie „Food Technology” wykazują, że orzeszki piniowe powinny się znaleźć w diecie odchudzającej. Pozyskiwany z nich kwas pinolenowy, jeden z kwasów wielonienasyconych, pomaga w kontrolowaniu masy ciała poprzez hamowanie apetytu i zapewnianie uczucie sytości.

⇐ ⇐ ⇐ ⇐ ⇐