Berberys zwyczajny, pospolity

Z przepisów Babci Michaliny berberys zwyczajny, pospolity Berberis vulgaris W tym poście podaję 3 przepisy. Na sos, dżem i sok z berberysu.
Rodzaj Berberis obejmuje 450 gatunków, występujących w Eurazji, Ameryce i Afryce, a z których u nas w stanie naturalnym występuje tylko berberys zwyczajny, a inne odmiany, spotykane w parkach i ogrodach, to krzewy ozdobne, hodowlane. Berberys pospolity rośnie na słonecznych wzgórzach, w zaroślach, w świetlistych lasach liściastych i iglastych. Chętnie na żyznych i wapiennych glebach gliniastych. Nad berberysem zwyczajnym zawisła „klątwa”, jest on bowiem żywicielem rdzy zbożowej, która z jego liści przenosi się na zboża i niszczy je, toteż berberys jest skutecznie tępiony. A o tyle szkoda, że jest to piękny, dość duży krzew, który w maju i czerwcu obsypuje się złocistymi kwiatami, a we wrześniu i październiku, gdy owocuje – jest aż czerwony od zwisających w gronach podłużnych owocków. Berberys jest niezwykle bogatym surowcem witaminowym i dietetycznym. Suszone owoce wykorzystuje się jako dodatek do herbaty podnoszący ogólną odporność organizmu, zwłaszcza w stanach gorączkowych, w zakażeniach bakteryjnych, w stanach zapalnych błon śluzowych oraz dla zwiększenia szczelności naczyń włosowatych. Takie zastosowanie jest podyktowane obecnością wielu cennych składników: witaminy C (do 170 mg %), E, karotenoidów, pektyn i soli mineralnych. Związki o charakterze witaminy P (rutyna, eskulina) poprawiają samopoczucie przy katarze i krwawieniach z nosa. Efektywność ekstraktu z owoców berberysu potwierdzono również, w leczeniu trądziku młodzieńczego. Owoce zbiera się zanim całkowicie dojrzeją, gdyż dojrzałe są bardzo miękkie i łatwo się gniotą. Suszymy je w temperaturze do 40°C. Z owoców berberysu, po wydrylowaniu (żmudna praca!), nasze babcie sporządzały konfitury, galaretki, soki i nalewki, a na Kaukazie owoce te marynuje się i kwasi. Słynny jest też kaukaski sos, który można przechowywać miesiącami, a w którego skład wchodzi gotowany berberys np. z solą, papryką i czosnkiem, lub po rosyjsku i japońsku również gotowany berberys z imbirem, cynamonem, goździkami i cukrem trzcinowym. Na mój gust – najlepszy z berberysu jest dżem, zresztą uważany za najsmaczniejszy z owoców dziko rosnących.

Sos z berberysu Jeśli jesteś zaangażowany w przygotowania do zimy, to zwróć uwagę na ten przepis i naucz się gotować sos z berberysu, który jest magazynem witamin i dodatkiem do wszystkich rodzajów żywności. Sos berberysowy ma słodko-kwaśny smak i niepowtarzalny aromat. Doskonale harmonizuje z potrawami mięsnymi. Może być podawany jako dodatek do pilaw. Składniki na 8 porcji: Berberys świeży  —  50 dag; Laski cynamonu  —  5 dag; Goździki  —  5 szt.; Imbir w proszku  —  1 łyżka; Cukier trzcinowy  —  10 dag; Woda  —  opcjonalnie;

Przygotowanie: Owoce berberysu, umyj w ciepłej wodzie. Oberwij ogonki. Umieść jagody w rondlu, podlej niewielką ilością wody i dodaj laski cynamonu. Gotuj na niewielkim ogniu do miękkości berberysu. Ugotowany berberys przełóż na drobne sito umieszczone nad innym garnkiem. Poczekaj aż trochę ocieknie i przetrzyj go przez to sito. Pozostałe skórki i pestki wyrzuć. Teraz przygotuj „zapachowy woreczek”, czyli złożoną na dwoje gazę, w której umieszczasz zmiażdżone w moździerzu goździki, a którą zawiązujesz w supełek. W garnku z miąższem berberysu umieszczasz woreczek z goździkami, dodajesz cukier i mielony imbir. Całość gotujesz na bardzo małym ogniu aż do zgęstnienia zawartości. Nie zapomnij mieszać. W trakcie gotowania berberysu przygotuj sterylne słoiki i pokrywki. Możesz zrobić to z wyprzedzeniem, tak, aby miały czas na wyschnięcie przed umieszczeniem w nich sosu. Z przygotowanego sosu wyjmij woreczek z goździkami i laski cynamonu. Umieść sos w słoikach, ostudź, a dopiero następnie zamknij pokrywki. Przechowuj w chłodnym miejscu. Życzę smacznego! Porady, informacje lub wariacje kulinarne: Zamiast lasek cynamonu i goździków w całości można stosować mielone przyprawy, ale ich ilość powinna być zmniejszona do czterech razy, aby nie zagłuszyły smaku berberysu.

Dżem z berberysu Przygotowanie: Po dokładnym przebraniu i usunięciu szypułek (bardzo mocno trzymają się jagód), miażdżysz owoce drewnianym tłuczkiem, a następnie rozgotowujesz. Jedna i druga czynność nie jest łatwa, bo skórka jest mocna i twarda. Rozgotowaną miazgę przecierasz przez sito o rzadkich oczkach, ale na tyle gęstych, by nie przeszły pestki¹. Owoce gotujesz dotąd, aż będą wystarczająco miękkie, a masa w rondlu zmniejszy się o połowę, lub gdy kropla dżemu spuszczona na zimny talerz nie rozpływa się zbytnio. Gotowy dżem możesz osłodzić, dodając około ½ kg cukru na 1 kg przecieru. Gorący dżem wkładasz do gorących słoików, zamykasz, odwracasz do góry dnem, aż do wystygnięcia. Życzę smacznego! Porady, informacje lub wariacje kulinarne: Ad ¹ - Osoby cierpliwe jagody berberysu drylują. Takie owoce nie przeciera się przez sito. Można przecier z berberysu wymieszać pół na pół z przecierem jabłkowym, zagęścić przez odparowanie, osłodzić dodając ½ kg cukru na 1 kg przecieru.

Sok z berberysu

Przygotowanie: Jagody zmiażdż, zmiksuj. Zalej wrzątkiem, dolewając go tyle, ile jest miazgi. Odstaw na godzinę, a potem wyciśnij sok, osłódź do smaku, przelej do butelek i spasteryzuj. Sok wyciska się tylko raz, a wytłoczyny odrzuca. Życzę smacznego!

⇐ ⇐ ⇐ ⇐ ⇐