wtorek, 8 grudnia 2015

Bigos według Baltazara - a la myśliwski

Z przepisów Baltazara
Są tacy, którzy kwestionują wyłącznie polski charakter bigosu, zwracając uwagę na to, że w innych krajach są również potrawy, których głównymi składnikami są siekana, gotowana kapusta i mięso. Ale chyba żadne z tych dań nie doczekało się opisu w narodowym poemacie, tak jak nasz bigos w „PANU TADEUSZU” Adama Mickiewicza:
W kociołkach bigos grzano. W słowach wydać trudno
Bigosu smak przedziwny, kolor i woń cudną;
Słów tylko brzęk usłyszy i rytmów porządek,
Ale treści ich miejski nie pojmie żołądek,
Aby cenić litewskie pieśni i potrawy,
Trzeba mieć zdrowie, na wsi żyć, wracać z obławy.
Przecież i bez tych przypraw potrawą nie lada
Jest bigos, bo się z jarzyn dobrych sztucznie składa.
Bierze się doń siekana, kwaszona kapusta,
Która wedle przysłowia sama idzie w usta;
Zamknięta w kotle, łonem wilgotnem okrywa
Wyszukanego cząstki najlepsze mięsiwa;
I praży się, aż ogień wszystkie z niej wyciśnie
Soki żywne, aż z brzegów naczynia war pryśnie,
I powietrze dokoła zionie aromatem.
Bigos jest jedną z tych potraw, które podobnie jak barszcz czerwony, jadane są chętnie i na co dzień i od święta, jednak na przygotowanie tego bigosu trzeba poświecić sporo czasu, a w dzisiejszej dobie, rzadko w warunkach domowych możemy sobie pozwolić na wielkie gotowanie, wobec powyższego robimy to sporadycznie, od "wielkiego święta", lub na jakąś dużą okolicznościową imprezę, zatem proponuję wam według mojego przepisu pyszny bigos weselny:
  1. Proporcje składników na bigos:
    1. kapusta kiszona (kwaszona) - 2,5÷3 kg;
    2. cebula - 50 dag;
    3. suszone drylowane śliwki - 10 dag;
    4. suszone grzyby - 10 dag;
    5. mięso - 1,2 kg różnych mięs [1];
    6. boczek wędzony - 50 dag;
    7. kiełbasa - 30 dag (mogą być różne ścinki);
    8. koncentrat pomidorowy - 4÷6 łyżek;
    9. smalec - 2÷4 łyżek;
    10. czosnek - 4÷6 ząbków;
    11. czerwone wytrawne wino - 1,25 szklanki;
    12. jałowiec - 12÷15 szyszkojagód;
    13. szafran - 4÷8 pręcików [2];
    14. miód spadziowy - 1 łyżeczka [2];
    15. cukier - 1 łyżeczka [2];
    16. pieprz - 12÷15 ziaren;
    17. ziele angielskie - 10 ziaren;
    18. liście laurowe - 3÷4 szt.;
    19. goździki - 4 szt;
    20. kminek - 1,5 łyżeczka;
    21. sól, pieprz mielony - do smaku w/u na sam koniec;
    22. majeranek - 1÷2 szczypty;
  1. Przygotowanie bigosu:
    1. Grzyby: wypłucz i zamocz w niewielkiej ilości wody, jak zmiękną pokrój w paseczki, włóż z powrotem do soku grzybowego, ugotuj do miękkości i całość odstaw na bok. Niech czekają na swoją kolej.
    2. Kapusta: zakup kapusty jest bardzo ważny, gdyż w dużej mierze, to od niej zależy końcowy smak bigosu. Skrawki kapusty muszą być jędrne i chrupkie, białe, jasnokremowe lub żółtawe. Ma mieć wyrazisty smak, odpowiednią kwaśność i co najważniejsze nie mieć posmaku goryczki. Za kwaśna kapusta? To ją wypłucz w zimnej wodzie i odsącz z wody. Nie pozbywaj się nadmiaru kwaśności przegotowując kapustę i odlewając pierwszą wodę, tak jak to robią niektóre gospodynie domowe, bo w ten sposób wylewasz do kanału większość jej wartości odżywczych.
      Do rzeczy!
      Kapustę posiekaj i włóż do dużego garnka, dolej dwie szklanki przegotowanej wody. Duś pod przykryciem, często mieszając do momentu jak kapusta będzie na wpół miękka.
    3. W tym czasie wszystkie przyprawy, oprócz majeranku, zmielonego pieprzu, (kombinacji szafranu, cukru, miodu) i soli zalej w pól litrowym garnuszku wodą i gotuj 20 minut. Przecedź a aromatyczny wywar dodaj do kapusty pod koniec pierwszego etapu duszenia. Zdejmij garnek z kapustą ze źródła ciepła na bok, przykryj pokrywką.
    4. Kiełbasę lub ścinki, boczek i cebulę pokrój w kostkę. Podsmaż boczek, dodaj cebulę aby się zeszkliła a pod koniec wrzuć kiełbasę, lub ścinki, obsmaż. Dodaj całość do kapusty i wymieszaj.
    5. Mięsa: pokrój w kostkę jak na gulasz - nie pomieszaj ich ze sobą.
      Wieprzowe wrzuć razem z ząbkami czosnku na rozgrzany tłuszcz do temperatury co najmniej 180°C, osól i obracając drewnianą łyżką obsmaż, aż się zarumienią z wszystkich stron - nie przypal mięsa ani czosnku.
      Wołowe również wrzuć na bardzo rozgrzany tłuszcz i jak wyżej obsmaż, lecz bez soli. Jak mięso się zarumieni, zmniejsz temperaturę do 95 ÷ 100°C, wlej wino, zawartość grzybową oraz śliwki i pod przykryciem duś.
      Dodaj obie zawartości mięs do kapusty i wymieszaj. Na tym etapie obsmaż przecier pomidorowy i też dodaj do bigosu.
    6. Po ostygnięciu "bigosu" zacznij drugi (z kilku), krótki etap duszenia, lub przygotuj sobie duży garnek i dużą patelnię aby przystąpić do obsmażania zawartości.
      Przekładaj niewielkie ilości bigosu wraz z sosem na patelnię i obsmażaj ciągle mieszając, woda z sosu ma wyparować a kapusta z zawartością ma zacząć się lekko smażyć. Do jakiego momentu smażyć? Hmmm... Musisz wyczuć. Przełóż obsmażony bigos do drugiego garnka i weź następną porcję do obsmażania. Wystudź zawartość obsmażonego bigosu.
    7. Podgrzej bigos, dodaj szafran i cukier, lub miód, lub tylko cukier i majeranek, zamieszaj i jeszcze chwilę podgrzewaj. Zdejmij z kuchenki. Gotowe.
Życzę smacznego! Baltazar.   


  1. Porady, informacje lub wariacje kulinarne:
    1. Bigos ma to do siebie, że z upływem czasu nabiera smaku i aromatu. Najsmaczniejszy jest po kilku dniach, wielokrotnie podgrzewany i chłodzony, dlatego najlepiej zacząć gotować go kilka dni przed podaniem, ale poprzez krótkie smażenie w zmiennej temperaturze od 100 ÷ 150°C gotowego już bigosu, skrócisz ten proces o połowę. Ja osobiście uważam, że obsmażany bigos ma lepszy smak.
    2. ad 1. Zastosuj kilka rodzajów mięs:
      Wołowina - np. polędwica, karkówka, żeberka, szponder, łopatka, udziec.
      Wieprzowina - np. łopatka, karkówka, szynka, golonka, (polecam też kawałek pieczonego indyka, kaczki lub gęsi - im więcej różnego rodzaju składników, tym lepiej) - ja preferuję mięso wołowe.
      Proporcje mięsa, boczku i kiełbas w stosunku do kapusty zależą od ciebie. Staraj się jednak, aby był to bogaty w mięso i wędliny bigos w proporcji 2 kg mięs do 3 kg kapusty, wszak to bigos weselny i ma być ciężki, tłusty oraz smaczny.

Brak komentarzy: